Interventies voor gehoorverlies
Er wordt steeds meer gedaan om de last van gehoorverlies te verminderen, maar het blijft een uitdaging om oplossingen te vinden die toegankelijk zijn in gebieden met beperkte gezondheidszorg. Gelukkig zijn er enkele veelbelovende preventieve maatregelen, zoals vaccins tegen mazelen en rode hond en behandelingen voor oorinfecties.
Daarnaast kunnen gebarentaal en liplezen zinvolle manieren bieden om te communiceren zonder geluid. Dit kan integratie in de lokale dovengemeenschap inhouden en een prachtige oplossing op zich zijn waarvoor geen technologieën zoals gehoorapparaten en cochleaire implantaten nodig zijn. Hier richten we ons echter op deze laatste en onderzoeken we hun mogelijkheden en beperkingen bij het herstellen van de toegang tot geluid.
Wat zijn de verschillen tussen hoortoestellen en cochleaire implantaten?
Hoortoestellen zijn kleine apparaatjes die in of achter het oor worden gedragen. Ze worden meestal gebruikt voor mensen met een licht tot matig gehoorverlies en zorgen ervoor dat geluiden luider klinken. Cochleaire implantaten zijn apparaten die de gehoorzenuw rechtstreeks stimuleren in het spiraalvormige binnenoor, het slakkenhuis. In het slakkenhuis zijn kleine haarcellen bezig met het omzetten van geluidstrillingen in elektrische signalen voor de hersenen. Wanneer deze haarcellen beschadigd raken, vaak door blootstelling aan lawaai of veroudering, kunnen de hersenen de cruciale geluidsinformatie niet meer ontvangen, wat leidt tot gehoorverlies. Cochleaire implantaten worden gebruikt voor mensen met ernstig tot zeer ernstig gehoorverlies die geen baat hebben bij hoortoestellen. Deze apparaten omzeilen de beschadigde haarcellen volledig, waardoor mensen weer contact kunnen maken met de wereld van geluid!
Met andere woorden: hoortoestellen versterken geluiden, terwijl cochleaire implantaten de gehoorzenuw direct stimuleren om een gevoel van geluid te geven. Hiervoor moeten cochleaire implantaten operatief worden geïmplanteerd. Over het algemeen worden hoortoestellen meer gebruikt, omdat ze geschikt zijn voor een breder scala aan mensen en geen chirurgische ingreep vereisen.
De evolutie van hoortoestellen: van trompet tot digitaal
De vroegste modellen hoortoestellen dateren uit de 17e eeuw en bestonden uit eenvoudige apparaten zoals oortrompetten en spreekbuizen. Het idee achter deze apparaten is dat het makkelijker is om geluidsgolven op te vangen met een trechtervorm, zoals wanneer je je handen om je oren klemt.
We hebben een lange weg afgelegd sinds de begindagen van hoortoestellen. Hoortoestellen zijn nu uitgerust met een elektrische component. In plaats van geluiden naar het oor te leiden, vangt een microfoon het geluid op, een versterker verhoogt het volume en een luidspreker stuurt het versterkte geluid naar het oor. Een andere grote verandering is dat de hoortoestellen van tegenwoordig digitaal zijn in plaats van analoog. Dit betekent dat in plaats van alle geluiden gelijk te versterken (zoals bij het harder zetten van een radio), digitale hoortoestellen geluiden omzetten in getallen, waardoor meer geavanceerde verwerking mogelijk is (zoals het versterken van specifieke geluiden die u duidelijker wilt horen). Bovendien hebben moderne hoortoestellen een langere levensduur van de batterij en een comfortabeler en draagbaarder ontwerp. Ze hebben ook een Bluetooth-verbinding. Hierdoor kunt u telefoongesprekken aannemen, naar muziek luisteren of tv kijken via uw hoortoestellen.
Hoewel hoortoestellen de hoorervaring kunnen verbeteren, bieden ze niet altijd de andere ondersteuning die onze hersenen nodig hebben om spraak te begrijpen in moeilijke omstandigheden (zoals een lawaaierige omgeving). Hoe interpreteren de hersenen spraak precies? Daar gaan we nu dieper op in!
Kunnen onze hersenen ook het volume harder zetten?
Onze hersenen zijn een buitengewoon complexe decodeermachine. In een notendop: bij het verwerken van spraak zetten de hersenen geluidsgolven die door de gehoorzenuw worden ontvangen om in elektrische signalen. Deze signalen worden vervolgens geanalyseerd in de auditieve cortex, waar de hersenen woorden en zinnen onderscheiden van achtergrondgeluiden. Om de betekenis te begrijpen van wat we horen, maken de hersenen gebruik van context (informatie uit de omgeving die via de zintuigen binnenkomt) en wereldkennis (interpretatie in het licht van eerdere ervaringen). Wanneer we naar spraak luisteren, voorspellen we ook actief wat er daarna gezegd zal worden. Als iemand bijvoorbeeld zegt “Het is zo warm buiten, ik wil graag een…”, kan de luisteraar voorspellen dat het volgende woord van de spreker “ijs” zal zijn. Hierdoor kun je gesprekken vlotter volgen en sneller antwoorden (zie ook https://www.mpi-talkling.mpi.nl/?p=2127&lang=nl).
Mensen met een gehoorbeperking ontvangen vervormde auditieve informatie, wat betekent dat ze extra moeite moeten doen om te begrijpen wat er gezegd wordt, vooral in lawaaierige omgevingen. Iets wat kan helpen is om meer te vertrouwen op deze voorspellingen om het spel voor te zijn. De vraag is nu, kunnen toekomstige hoortoestellen anticiperen op spraak zoals mensen dat doen, om slechthorende gebruikers verder te helpen?
Hoortoestellen van de toekomst
Kunstmatige intelligentie (AI) heeft al voor een revolutie in de hoortechnologie gezorgd en belooft de komende jaren nog veel verbeteringen te brengen. Tot op zekere hoogte zijn AI-hoortoestellen ontworpen om net zo te werken als onze hersenen. Ze analyseren geluidspatronen en de context om spraak te voorspellen en te verbeteren. Ze gebruiken geavanceerde algoritmes om zich in realtime aan te passen, zich te concentreren op belangrijke geluiden en achtergrondruis te verminderen, net zoals onze hersenen doen wanneer ze ons helpen gesprekken te begrijpen. In tegenstelling tot traditionele digitale hoortoestellen, die vooraf ingestelde standen hebben voor verschillende omgevingen (zoals ’thuis’ of ‘restaurant’), kunnen AI-hoortoestellen zich flexibeler aanpassen aan specifieke situaties. Ze kunnen bijvoorbeeld herkennen wanneer iemand door een masker spreekt en het geluid daarop aanpassen, of zich richten op de stemmen die je het vaakst hoort, zoals die van een romantische partner, goede vrienden of familieleden.
In de toekomst zouden hoortoestellen nog geavanceerdere technologieën kunnen bevatten, zoals neurale interfaces en augmented reality. Stel je een niet-invasieve brein-computerinterface voor die synchroniseert met de natuurlijke auditieve verwerking van je hersenen, waardoor je je in realtime kunt aanpassen aan verschillende omgevingen door middel van een continue feedbacklus. Augmented reality zou nog een extra ondersteuningslaag kunnen toevoegen door 3D-auditieve kaarten te maken voor een beter ruimtelijk bewustzijn en visuele aanwijzingen te geven zoals ondertiteling via een speciale bril. Geavanceerde AI-algoritmen zouden spraakpatronen en omgevingsgeluiden kunnen voorspellen en anticiperen, waarbij sensoren worden gebruikt om de context te begrijpen en instellingen automatisch aan te passen. Machine learning ontwikkelt gepersonaliseerde geluidsprofielen op basis van je dagelijkse routines en voorkeuren. Er zijn ook potentiële nadelen om rekening mee te houden. Fouten in AI-voorspellingen zoals het verkeerd interpreteren van spraak of omgevingsgeluiden kunnen tot veel verwarring leiden. Terwijl onze hersenen in miljoenen jaren zijn geëvolueerd om met complexe situaties om te gaan, vertrouwt AI op zijn programmering en gegevens, wat betekent dat het moeite kan hebben om onverwachte situaties te beheren. Technische storingen kunnen ook een uitdaging vormen als een gebruiker er afhankelijk van is. Hoe dan ook, nu AI en geavanceerde technologieën zich blijven ontwikkelen, zien de geluidsoplossingen van de toekomst er ongelooflijk veelbelovend uit. Deze technologieën kunnen culturele en op de gemeenschap gebaseerde strategieën, zoals gebarentaal of liplezen, aanvullen om diverse opties op maat te bieden.
Deze blogpost werd geïnspireerd door the Cabaret of Dangerous Ideas show ‘Do you know what comes next?’ door Muzna Shehzad en Naomi Nota op het Edinburgh Fringe Festival op August 7th at 1:40PM in The Stand Comedy Club. Voor meer informatie over het research project “Predicting language under difficult conditions: Effects of cognitive load, noise, and hearing impairment,” bekijk ook het Economic and Social Research Council Grant proposal (Reference ES/X001148/1).
Referenties
- Wilson, B. S., & Tucci, D. L. (2021). Addressing the global burden of hearing loss. The Lancet, 397(10278), 945–947. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)00522-5
- Killion, M. C. (1997). Hearing Aids: Past, Present, Future: Moving Toward Normal Conversations in Noise. British Journal of Audiology, 31(3), 141–148. https://doi.org/10.3109/03005364000000016
- Hearing Therapy. (n.d.). The history of hearing aids. Retrieved November 21, 2024, from https://hearingtherapy.co.uk/the-history-of-hearing-aids/
