Tijdens de coronapandemie vindt face-to-face communicatie voornamelijk plaats via videobellen, omdat mensen verplicht thuis zitten in een poging de verspreiding van het virus te beperken. Om verbonden te blijven en hun werk te kunnen voortzetten, hebben mensen over de hele wereld hun normale, fysieke interacties vervangen door een virtuele omgeving met behulp van apps voor videobellen zoals Zoom, Skype, Google Hangouts, enzovoort. Communicatiemiddelen die speciaal voor het werk ontwikkeld zijn, zoals Slack en Teams, zijn inmiddels ook belangrijker dan ooit.
Hoewel deze platformen geweldige hulpmiddelen bieden om in contact te blijven, bestaan er ook verschillende bekende nadelen. Voorbeelden zijn het (gebrekkige) privacybeleid, de slechte encryptie waardoor internettrollen zichzelf voor groepsgesprekken kunnen uitnodigen, de kwaliteit van het gesprek, beperkingen van de maximaal toegestane duur van een gesprek of zelfs van het aantal deelnemers, en extra kosten voor verschillende soorten accounts. Misschien heb je ook gemerkt dat videobellen mentaal gezien uitputtender is dan normale face-to-face communicatie. Maar waarom is videobellen vermoeiender?
Virtuele communicatie kan vermoeiend zijn voor onze hersenen
Belangrijk om te weten is dat alle communicatie, of dat nu face-to-face of online is, concentratie vereist. Deze concentratie is nodig om de betekenis van de boodschap die de ander probeert over te brengen te ontcijferen. Menselijke communicatie bestaat uit veel meer dan alleen spraak: extra betekenis kan worden afgeleid uit non-verbale signalen zoals gezichtsuitdrukkingen, oogcontact, gebaren en lichaamshouding. Deze aanwijzingen helpen ons om te begrijpen en te herkennen wat er wordt overgebracht, en om vervolgens een gepaste reactie voor te bereiden.
Gesprekken via videobellen zijn echter inherent vertraagd of vervormd, en het samenbrengen van beeld en audio voegt veel ruis toe. Mensen worden bijvoorbeeld alleen vanaf de schouders afgebeeld, waardoor de hoeveelheid signalen die we aan de rest van het lichaam kunnen afleiden beperkt is. Dit alles maakt het moeilijker om non-verbale signalen op te pakken en vereist daarom meer focus dan een natuurlijke interactie. Nog uitdagender zijn vergaderingen met meerdere mensen waarbij de schermen naast elkaar worden weergegeven, waardoor de hersenen gedwongen worden om de nonverbale* signalen van meerdere mensen tegelijk te decoderen, wat meestal niet lukt. Dit resulteert er vaak in dat groepsvideogesprekken meer lijken op gesprekken tussen twee mensen terwijl de rest luistert, omdat parallelle gesprekken niet mogelijk zijn. Al deze aspecten zorgen ervoor dat mensen zich achter hun computerscherm geïsoleerd, angstig en afgezonderd voelen, wat weer leidt tot uitgeputte gesprekspartners. Bovendien beïnvloeden deze aspecten de mening van mensen over hun gesprekspartner: mensen beschouwen hun gesprekspartner als minder attent, vriendelijk of actief als er lange stiltes tussen beurten zitten.
Natuurlijk zijn er veel andere factoren die mogelijk een rol spelen bij de vermoeidheid die mensen ervaren, aangezien de lockdown onze normale levensstijl op verschillende manieren heeft verstoord. De aspecten van ons leven die vroeger gescheiden waren, zoals werk en privé, spelen zich nu op dezelfde locatie af. Hierdoor lopen de sociale rollen die we eerder in verschillende contexten gebruikten nu door elkaar heen. We hebben minder afwisseling in omgeving en sociale interactie en een grotere kans op negatieve gevoelens. Ondanks dat videobellen mentale uitputting kan veroorzaken, helpt het toch om een gevoel van saamhorigheid te creëren tijdens de pandemie, omdat we door het videobellen op afstand relaties kunnen onderhouden en in contact kunnen blijven met onze familie, vrienden en collega’s.
Maar hoe kunnen we deze mentale vermoeidheid tijdens het online videobellen verminderen? Je kunt natuurlijk de kwaliteit van je online gesprekken verbeteren door ervoor te zorgen dat je een stabiele internetverbinding hebt. Een headset kan helpen tegen echo, en je kunt je laptop op een stapel boeken zetten. Je concentratie kan worden bevorderd door je scherm aan de zijkant te zetten in plaats van recht voor je en door pauzes in te lassen tijdens en tussen gesprekken. Je kunt zelfs zonder video bellen om te voorkomen dat je overweldigd of overprikkeld raakt en om energie te besparen voor wanneer je wel non-verbale signalen moet waarnemen. Tot slot kun je proberen je videogesprekken te beperken tot alleen de strikt noodzakelijke gesprekken. In plaats van videobellen zou je bijvoorbeeld gedeelde bestanden met notities kunnen gebruiken (zie ook deze website voor tips). Hoewel de perfecte oplossing niet bestaat, zijn er veel kleine stappen die je kunt nemen om het videobellen een beetje comfortabeler te maken!
Voetnoot
De term ‘nonverbale communicatie’ wordt in dit artikel gebruikt als simplificatie om te refereren naar nonvocale aspecten van menselijke communicatie, zoals bijvoorbeeld gezichtssignalen, handsignalen en lichaamsbewegingen. Deze visuele signalen worden samen met spraak of handgebaren uit gebarentaal ook aangeduid als multimodale communicatie.
Verder lezen
– Ayres, P., & Paas, F. (2012). Cognitive load theory: New directions and challenges. Applied Cognitive Psychology, 26(6), 827-832. Link
– Behrens, F., & Kret, M. E. (2019). The interplay between face-to-face contact and feedback on cooperation during real-life interactions. Journal of Nonverbal Behavior, 43(4), 513-528. Link
– Holler, J., & Levinson, S. C. (2019). Multimodal language processing in human communication. Trends in Cognitive Sciences, 23(8), 639-652. Link
– Jiang, M. (April 2020). The reason Zoom calls drain your energy. BBC. Link
– Khalid, A. (April 2020). The best Zoom alternative may not exist yet. Quartz. Link
– Krolik, A., & Singer, N. (April 2020). A Feature on Zoom Secretly Displayed Data From People’s LinkedIn Profiles. The New York Times. Link
– Lee, M., & Grauer, Y. (March 2020). Zoom Meetings Aren’t End-to-End Encrypted, Despite Misleading Marketing. The Intercept. Link
– Linville, P. W. (1985). Self-complexity and affective extremity: Don’t put all of your eggs in one cognitive basket. Social Cognition, 3(1), 94-120. Link
– McNeill, D. (2000). Language and gesture. Cambridge University Press.
– Murphy, K. (April 2020). Why Zoom Is Terrible. The New York Times. Link
– Richter, F. (April 2020). Infographic of daily active users of workplace communication app Teams. Link
– Schoenenberg, K., Raake, A., & Koeppe, J. (2014). Why are you so slow?–Misattribution of transmission delay to attributes of the conversation partner at the far-end. International Journal of Human-Computer Studies, 72(5), 477-487. Link
– Varakin, D. A., Levin, D. T., & Fidler, R. (2004). Unseen and unaware: Implications of recent research on failures of visual awareness for human-computer interface design. Human–Computer Interaction, 19(4), 389-422. Link
Schrijver: Naomi Nota
Redacteur: Francie Manhardt, Melis Çetinçelik
Nederlandse vertaling: Ava Creemers
Duitse vertaling: Bianca Thomsen
Eindredactie: Merel Wolf
